Profilaktyka zdrowotna
Treść
Badania profilaktyczne to testy diagnostyczne, dzięki którym można wykryć poważne choroby nawet na ich wczesnym etapie, a także ocenić ryzyko ich wystąpienia w przyszłości. Są ważnym elementem wczesnej diagnostyki i zapobiegania rozwinięciu chorób, które mogą znacząco pogorszyć jakość życia. Posiadając ubezpieczenie zdrowotne, wielu badaniom profilaktycznym można się poddać darmowo, w ramach refundacji Narodowego Funduszu Zdrowia (NFZ).
Profilaktyka zdrowotna pozwala skutecznie zapobiegać rozwojowi wielu chorób. W badaniach profilaktycznych wyróżnia się cztery rodzaje profilaktyki, które pozwalają zapobiec wielu chorobą:
- Profilaktykę wczesną – polega na powszechnym utrwalaniu wzorców zdrowego stylu życia (aktywności fizycznej, diety, utrzymania optymalnej wagi ciała), co zmniejsza ryzyko wielu chorób cywilizacyjnych, np. cukrzycy typu 2. i nadciśnienia tętniczego.
- Profilaktykę pierwotną (I fazy) – obejmuje działania medyczne, które zapobiegają chorobom poprzez kontrolowanie spersonalizowanych czynników ryzyka. Są to np. szczepienia ochronne, zapobieganie narażeniu na dym tytoniowy. Niektóre źródła interpretują profilaktykę wczesną jako element profilaktyki pierwotnej.
- Profilaktykę wtórną (II fazy) – są to badania profilaktyczne np. badania krwi, cytologia ginekologiczna, mammografia - dzięki którym można wykryć chorobę we wczesnym stadium, kiedy zmiany w organizmie często nie dają jeszcze zauważalnych objawów. Pozwala to zwiększyć prawdopodobieństwo pełnego wyleczenia, zapobiec poważnym konsekwencjom schorzenia lub spowolnić jego postęp.
- Profilaktykę trzeciorzędową (III fazy) – obejmuje metody medyczne, których celem jest zmniejszenie szkód spowodowanych przez już wykrytą chorobę i ograniczenie ryzyka jej nawrotu. Jest to np. rehabilitacja, przeprowadzenie zabiegu operacyjnego przy zmianach wymagających usunięcia lub prowadzenie leczenia, które redukuje ryzyko ponownego zawału serca czy udaru.
Blisko połowa Polaków nie poddaje się badaniom profilaktycznym, jednocześnie rezygnując z możliwości wczesnego wykrycie chorób i wielokrotnego zwiększenia szansy skutecznego leczenia.
Więcej o badaniach profilaktycznych: Badania profilaktyczne